Trip 101 [11] Torgau: een onbekende parel

Fijne camping op loopafstand van historisch centrum

Torgau onbekend? Nou ja, bij mij, bij ons. Eenmaal hier aan de Elbe - als een onschuldige tussenstop op weg naar Leipzig en Dresden - blijkt er ontzettend veel te zien en te ontdekken! Van bruine beren in de slotgracht tot het graf van de vrouw van Maarten Luther. En van dat prachtige slot tot het monument 25 april 1945 (uitleg volgt). 

Rond de Markt valt er heel wat te zien in Torgau. Af en toe kom je ook nog een Nederlandse fiets tegen. (Ik kon het niet laten.) We komen hier overigens heel veel vriendelijkheid tegen, buiten de bediening in de horeca. Laat ik dat vooral benadrukken: in Duitsland is het verblijven bijzonder plezierig. Ik heb wel drie enorme ergernissen. Die zal ik onderaan uiteenzetten.

Trip 101 [10] Terug in Nederland!?? Huh?

Vanmorgen zijn we in alle rust van de prima camperplaats aan de jachthaven van Oranienburg - en dichtbij het voormalige concentratiekamp Sachsenhausen - vertrokken. Na nog een leuke ontmoeting met het stel naast ons: "Ik ben aan het oefenen voor mijn pensioen, in september." Het lukte hem tot nu toe goed.

Rond het middaguur al waren we in Nederland. Pardon, kan de camper vliegen? Nee, we waren in het Holländischen Viertel in Potsdam. Dat is een wijk in Potsdam gebouwd in de periode van 1733 tot 1740 naar een ontwerp van Jan Bouman. De wijk bestaat uit 134 woningen gebouwd in rode baksteen. Vrijwel alle huizen zijn gerenoveerd. De wijk wordt gezien als het grootste ensemble van woningen gebouwd in Hollandse stijl buiten Nederland in Europa.

Deze Hollandse wijk is ontstaan toen keurvorst Frederik Willem I Nederlandse werknemers liet komen om een typisch Nederlandse wijk te bouwen. Frederik Willem I had in Nederland gestudeerd en was gefascineerd geraakt door de Nederlandse architectuur. De Nederlandse architect Jan Bouman kreeg de opdracht voor de bouw van de wijk dat van 1733 tot 1742 zou plaatsvinden.

Trip 101 [9] Sachsenhausen: dat nooit weer

Sachsenhausen was al voor de Tweede Wereldoorlog een concentratiekamp in nazi-Duitsland. Het kamp, nu museum en gedenkplaats, ligt 35 kilometer van Berlijn en op loopafstand van onze camperplaats. Het werd in 1936, voorafgaande aan de Olympische Spelen in Berlijn, gebouwd door gevangenen. Het kamp lag in de wijk Sandhausen (tegenwoordig Sachsenhausen, net als het kamp zelf) in Oranienburg. Het was bedoeld als 'voorbeeldkamp' en werd later ook als opleidingskamp voor SS'ers en kampbewakers ingezet. In Sachsenhausen zaten van 1939 tot 1945 ongeveer 200.000 mensen gevangen. Voor de periode van 1936 tot 1939 zijn er geen betrouwbare getallen. Volgens de officiële getallen kwamen er 30.000 tot 50.000 mensen om. Onder de gevangenen waren politieke tegenstanders van Adolf Hitler, krijgsgevangenen, zogenaamde asocialen, Roma, Sinti, Joden, homoseksuelen en Jehova's getuigen. De doodsoorzaak varieerde: ziekte, uithongering, uitputting, marteling en executie.

In 1942 werd Station Z aangelegd, een installatie voor vernietiging van gevangenen. Op 29 mei van dat jaar werden nazikopstukken uitgenodigd voor de opening van Station Z. Als demonstratie van de efficiëntie van de installatie werden 96 Joden doodgeschoten. In maart 1943 werd Station Z uitgebreid met een gaskamer, die tot het einde van de oorlog dienst zou doen. Het aantal doden door vergassing is niet bekend, omdat de transporten voor de gaskamer niet werden geadministreerd. Bij later onderzoek werden grote as-akkers ontdekt. Op basis van ooggetuigenverklaringen zijn in de omgeving wegen gevonden die grotendeels waren aangelegd met een grote hoeveelheid menselijke as; dit duidt op grote aantallen slachtoffers.

Trip 101 [8] Berlijn vol emoties

En wij mogen met onze schone diesel niet...

Twee dagen sjouwen in Berlijn is best vermoeiend. Trappen op en af, bus, metro en trein in en uit, lopen, staan: dat ga je voelen op den duur. Het werd vandaag ook steeds warmer. 

Het was vandaag de dag van de emoties, wat mij betreft. Onze eerste bestemming was Topgraphie des Terrors, op weg naar Checkpoint Charlie. Er staat een stuk muur, met daarvoor in foto's en teksten wat de muur heeft betekend, hoe deze is ontstaan, tot welk leed deze scheiding leidde.

Maar binnen was te zien hoe het via de Eerste tot de Tweede Wereldoorlog kwam. Hoe haat en discriminatie al in 1933 zou duidelijk aanwezig waren. Deze foto's zijn uit 1942, als de Ordnungspolizei gevangenen voor een vuurpeloton zet. Wie erna nog beweegt krijgt met een revolver de verlossende kogel. Het werd allemaal ook nog gefotografeerd. 

Trip 101 [7] Berlijn en Mendelssohn

Naar Berlijn ga je voor de bekende hoogtepunten. Ik was hier al eerder, maar Zij niet. Destijds was ik hier met een stoere, vierkante Mercedes 4x4, het resultaat van mijn fotobijdrage aan een internationale fototentoonstelling over de val van de Muur. 

Nu dus samen, met de trein vanuit Oranienburg. Het OV is fijn in Berlijn, goed geregeld. En we zaten niet eens vast in de metro dit keer, zoals in Hamburg onlangs. 

Maar naast enkele hoogtepunten ging het mij vooral ook om enkele plekken die met Felix en Fanny Mendelssohn-Bartholdy te maken hebben. Dus Jägerstrasse 51 in eerste instantie, voormalige woning en het bankgebouw van de familie. 

Trip 101 [6] Op weg naar Berlijn

Reisemobilstellplatz Schlosshafen

Liever nog had ik dichter bij Berlijn gestaan, maar bellen en mailen leerde dat alles daar vol is. Duitsers hebben vakantie, lijkt het. Of er zijn hordes gepensioneerden die door het mooie weer erop uittrekken. Het eindresultaat is in elk geval dat wij in Oranienburg bij de jachthaven staan: prima plek, supermarkt op drie minuten, stroom, sanitair en een erg vriendelijke en behulpzame vrouw - ik vermoed volledig getatoeëerd. Althans, wat ze aan huid prijs geeft is met inkt verminkt (daar zal dat woord van komen). Berlijn bereiken we morgen met de trein: het station is een kwartier lopen van hier.

De vorige plek: Am Ruppiner See - kleine camping (15 plekken)

Vanaf de vorige plek was het nog geen uur naar hier. Onderweg zagen we een ogenschijnlijk verdwaalde vos. Op het fietspad leek hij te kijken welke kant hij op moest: erg schuw leek het diertje helemaal niet. Geen dagelijks gezicht.

Onderweg deden we boodschappen: dat is zo gemakkelijk met een rijdende koelkast. Inladen en rijden maar weer. 

Trip 101 [5] Miljoenen bakstenen

Camperplek tegen oude centrum Wismar

Net als Lübeck stond Wismar (binnenstad Unesco werelderfgoed) helemaal niet op ons lijstje. Maar als iemand met smaak (..) meldt dat deze plaats erg mooi is, dan vinden wij een stukje om geen probleem. Het is niet ver weg, het is mooi weer en er is een prima camperplaats. (Ik las op Campy dat het wel vaak vol is en 'dat je er als sardientjes' staat, maar daar merken wij niks van.) Prima plek, keurige voorzieningen, aanmelden bij een zuil die zelfs Nederlands 'spreekt'.

Vlakbij de haven staat een monument, das schiefes Haus. En scheef is het! Onder het vakwerkhuis stroomt het riviertje de Runde Grube de stad uit.
Het pand werd in de 17e eeuw gebouwd en is dus ruim 300 jaar oud. Hier werd in de 17e en 18e eeuw de kwaliteit van de wijn getest die via de haven binnenkwam, voordat het op het raadhuis terecht kwam. Later werd het een vis- en palingrokerij.

Trip 101 [4] Kerken, concerten en Vietnamese eend

Wat een prachtige dag was dat vandaag! Heerlijk weer, zon, blauwe lucht, vier schitterende kerken in belachelijk mooi Lübeck, vier concerten, Buxtehude en Bach, om het even samen te vatten. Ook Anton Bruckner kwam nog voorbij. Hoezo, muziekreis?

Buslijn 2 tegenover de camping bracht ons naar de stad: je koopt in de bus gelijk een retour. De camping geeft een kaartje mee waar je uit moet stappen en weer op kunt stappen, met de tijden. Perfect geregeld.

Natuurlijk startten we weer met Milchkaffee: die is onovertroffen in Duitsland. Tegenover de oude zoutpakhuizen dronken we die. Toeristen varen rond in elektrische bootjes. 

Trip 101 [3] Evacuatie uit metro

Zonder stroom rijdt een metro niet. Dat merkten we gisteren toen na een ontsporing van een treinstel bij het centraal station in Hamburg alle stroom werd uitgeschakeld. Twee uur stilstand, met af en toe het verzoek om geduld te hebben. Via Mastodon wist ik eerder dan de bestuurder al wat er was gebeurd: die vroeg slechts om geduld en zei niet te weten wanneer we weer verder konden.

Na twee uur stilstand werden we geëvacueerd: met een ladder uitstappen en door de donkere tunnel naar het volgende station lopen. Overal politie en brandweer met zaklantaarn, dat gelukkig wel. Achter ons een Russische student (ik heb hem niets gevraagd) die in prima Duits opmerkte dat dit deze week al de derde keer was dat de metro vertraging had. Maar uitstappen in de tunnel, dat was ook nieuw voor hem.

Trip 101 [2] Een trip waar muziek in zit

We zijn nog maar een paar dagen onderweg en hebben al van veel kunnen genieten. De eerste stop in Nunspeet, op een rustige camping waar meer paarden dan mensen waren (vermoed ik). Waar we in het bos kamelen tegenkwamen.

Daarna stonden we al even rustig bij een Hofladen, een boerenwinkel. Met enkele hunebedden op loopafstand.

Onverwachts deden ook Bremen aan, met dat mooie, compacte centrum. En nu staan we voor de tweede nacht in Hamburg. Een prachtige stad, kom ik na een 'mislukte' poging twee jaar geleden, nu achter. 

Trip 101 We 'achtervolgen' weer enkele componisten

Kamelen: die verwachtten wij niet

Voor een of meer reportages in CamperReisMagazine zijn we nu en de gehele maand mei in Duitsland. De aanloop doen we rustig aan, met enkele tussenstops. Kunnen we 's middags ook nog een wandeling maken, boodschappen doen of lezen.

We beginnen in Nunspeet, op een camping. Kunnen we weer even wennen aan de camper, water inladen (dat is thuis vanaf de eerste verdieping niet handig) en: op De Witte Wieven staan we voor 20 euro. Er zijn camperplaatsen zonder voorzieningen die een stuk duurder zijn. We wandelen het bos in en ontmoeten daar kamelen en een zebra. 

Fijne camping in Nunspeet

Prima camping, ook als basiskamp voor fietsen en wandelen op de Veluwe. Met zandverstuivingen en heide in de buurt. Deze komt op mijn lijstje favorieten voor nog eens een andere keer.

Boordaccu uitschakelen

Laatst haalde ik de camper uit de stalling en constateerde ik dat de PowerXtreme 125 boordaccu nagenoeg leeg was. En ik had deze wel degelijk 'vol' weggezet. Wat kan hier zijn gebeurd? Is er iets aan blijven staan? Koelkast (compressor): nee. Autoradio (op boordaccu aangesloten): nee. Verlichting: nee. Niets dus. De dealer heeft op mijn verzoek nog nagemeten of er verbruikers zijn als alles uit staat. Het resultaat: geen verbruik kunnen meten.

Contact gezocht met de leverancier van PowerXtreme, EmergoPlus. Een direct antwoord op de vraag hoe in twee maanden tijd de accu kon leeglopen hadden zij - telefonisch - vanzelfsprekend ook niet. Een oplossing om een herhaling te voorkomen wel: in de app de boordaccu in de stalling gewoon uitschakelen.

De keer erna zette ik de camper opnieuw weg met een honderd procent volle boordaccu. En schakelde ik in de app de boordaccu op uit. Om de wagen na een paar weken weer op te halen - voor de Camper11Stedentocht. Ja, dan moet ik de radio weer instellen en ook even de foutcode van Truma wegklikken. Maar verder: 99% accucapaciteit! Het ei van Columbus dus.

Kroatië: een heerlijk camperland

In 2023 bezochten we met onze camper - waarin we toen woonden in afwachting van het gereedkomen van ons huis - uitgebreid de kust van Kroatië, in opdracht van CamperReisMagazine en het Noorse Bobil og Caravan Magasinet. Dat werd een buitengewoon aangename trip, onder meer uitmondend in een tweedelige serie in het eerstgenoemde tijdschrift. Hier links de eerste pagina van deel 1 van deze reportage, die zes pagina's met 17 foto's omvat.

Trip 100 [8] Franeker: 'hemels' interessant

Prachtige bakkerswinkel met heerlijke koffie

Vanmorgen zijn we bijtijds vertrokken vanuit Harlingen: om 11:00 uur werden we met de groep van 21 mensen verwacht bij het Planetarium in Franeker. Op de camping hadden ze gisteren op ons gerekend: we hebben ergens een 'rekenfoutje' gemaakt in dagen en overnachtingen. Maar vandaag op morgen bleek gelukkig ook geen probleem. Iedereen vond een voldoende verharde plek om te staan. Wij waren de eersten die binnenkwamen (9:15u) en toen was de receptie nog niet bezet. Maar ook dat werd opgelost.

Stipt op tijd was iedereen bij het  planetarium. De Planetariumkamer en het indrukwekkende raderwerk vormen het oudste planetarium ter wereld dat nog werkt. Maar er is meer te zien! De voormalige wolkammerij van Eisinga, astronomische instrumenten, een filmzaal, wisselende exposities en aandacht voor moderne sterrenkunde. Maar het indrukwekkendst vind ik toch het radarwerk boven het plafond.

Trip 100 [7] Harlingen: schepen en bier

Vanmorgen hebben we eerst nog even koffie gedronken in Het Veerhuys in Bolsward. Rond 11:00 uur vertrokken we naar Harlingen. 

In een stad als Bolsward hadden rijke burgers al gauw in de gaten dat er voor dit soort kinderen iets gedaan moest worden. Je zou de weeskinderen niet aan hun lot mogen overlaten.Vanaf 1522 was de zorg voor de wezen nog een taak van de voogden van het Armhuis van Hendrick Nannes en Catrijn Epes. De opvang van deze kinderen temidden van de meestal bejaarde armen was echter verre van ideaal. Reden waarom de weduwe van Nanne Reins, Hid Hero, in 1553 het initiatief nam door de stichting van een weeshuis deze jongens en meisjes een dak boven hun hoofd te geven, te eten te geven, te kleden, op te voeden en aan werkervaring te helpen.